کاشت انگور(زمین مناسب،مراقبت و نگهداری)

انگور(معرفی و کاشت انگور)

مقدمه
انگور از نظر میزان تولید یکی از مهمترین میوه های دنیا و ایران است . ایران یکی از کشورهای عمده ی تولید کننده ی کشمش است و از نظر میزان تولید بعد از کشورهای آمریکا و ترکیه قراردارد.مهمترین استانهای تولید کننده انگور عبارتند از خراسان، قزوین، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی.عمر درخت انگور به طور متوسط75 تا 80 سال است. درخت انگور به 2 تا 3 ماه سرمای زمستانی نیاز دارد برای تامین این نیاز سرمایی دمایی بین 7 تا 10 درجه سانتیگراد به مدت 2 تا 3 ماه لازم است . انگور در برابر سرما مقاوم است و می تواند در زمستان تا 18- درجه سانتیگراد را تحمل کند ولی دمای پایین تر از این باعث خشک شدن شاخه ای انگور می شود.ریزش باران در تابستان باعث پوسیدگی آن می شود به این ترتیب منطقه می بایست فاقد باران های تابستان به ویژه در ماه های خرداد ، تیر و مرداد باشد. 

 مراحل پرورش
1- مراحل آماده سازی زمین و کاشت
انگور می تواند در اغلب خاکها رشد کرده و محصول بدهد و حساسیت مخصوصی نداشته و اغلب محدودیتهای معمول خاک(شوری و قلیائیت نسبی) را به خوبی تحمل می کند.همچنین در برابر آهک خاک حساس نبوده و حتی در خاک هایی که حاوی بیش از 50% آهکند به خوبی رشد می نمایند اما بایستی تا حد امکان از خاک های سنگین فاقد زهکشی و خاک های همراه با نمک فراوان پرهیز نمود ، خاک های عمیق با زهکشی خوب برای رشد انگور بسیار مناسب هستند .
روش های متداول کاشت انگور به صورت جوی پشته ایی و غرقابی می-باشد که ابتدا در اسفند ماه زمین را شخم زده و با نهرکن یا بیل مکانیکی جوی به عمق 80 سانتی متر تا 5/1 متر تهیه می کنند .در روش جوی پشته ایی چاله-هایی را به فاصله ی 5/1 متر از دو طرف پشته جهت غرس نهال آماده می کنند. برای کاشت بوته مو ابتدا قلمه هایی از آن را در فصل بهار، قبل از جوانه زدن در جایی به عنوان مخزن می کارند،در بهار آینده که داری ریشه شد از مخزن با احتیاط در می آورند و آن را در گودال هایی که در آن مخلوطی از کود حیوانی و یا ماسه بادی و مقداری کود شیمیایی فسفات و پتاس قرار دارد می کارند.

2- مرحله داشت
این مرحله شامل کود دهی، آبیاری، مبارزه با علف های هرز، هرس کردن و مبارزه با آفات است.
کود دهی: در این مرحله از کود ازت در فواصل آبیاری که در باغات 1 تا 4 ساله معمولاً 7تا 8 مرحله می باشد استفاده می کنند.از کود ازت جهت رشد رویشی انگور استفاده می شود.
آبیاری: درخت انگور از خرداد ماه تا آخر شهریور ماه که ممکن است تا نیمه ی مهرماه هم طول کشد نیاز به آبیاری دارد هر درخت انگور در روش جوی پشته- ایی تقریباً100لیتر آب در هفته نیاز دارد
مبارزه با علف های هرز : جهت مبارزه با علف های هرز ، تاکستان را در فروردین ماه هر سال زمانی که علف های هرز شروع به جوانه زدن می کنند بیل می زنند تا این علف ها را از بین بروند این عمل توسط نیروی انسانی زیادی انجام می گیرد.

هرس کردن : به منظور تربیت مناسب بوته ی انگور به طرف پشته از سال سوم به بعد اقدام به هرس بوته ها می کنند که این کار در زمستان زمانی که دمای محیط بیش از 5 درجه باشد یا در بهار پس از بیدار شدن بوته ها از خواب زمستانی ( زمانی که بوته ها تازه شروع به جوانه زدن می کنند ) انجام می گیرد.
مبارزه با آفات : آفات مهم انگور به شرح زیر می باشد :
1. زنجره مو
2. زنجرک مو
3. خوشه خوار انگور
و بیماری های انگور عبارت اند از :
1. بیماری سفیدک دروغین یا داخلی مو
2. بیماری پوسیدگی سفید ریشه ی مو
3. بیماری سفیدک سطحی یا حقیقی مو
شایع ترین بیماری بوته ی انگور سفیدک سطحی یا حقیقی مو می باشد که عامل آن گونه ای از قارچ ها به نام تر پازول ها است . جهت مبارزه با این نوع بیماری گوگرد جامد را به شکل پودر روی برگ ها می پاشند همچنین برای این کار از قارچ کش آبی توپاس استفاده می کنند این عمل 3 بار در تابستان به فاصله ی 1 ماه انجام می شود .

3-مرحله برداشت
مهم ترین عامل در رسیدن حبه ی انگور مقدار دما می باشد . تابش آفتاب و میزان مناسب دما باعث بالا رفتن کیفیت انگور می شود . تولید محصول انگور از سال سوم عمر نهال شروع می شود زمان برداشت انگور بسته به نوع خاک ، دمای هوا ، میزان آب از نیمه ی دوم شهریور ماه شروع و تا نیمه ی اول مهر ماه ادامه دارد اگر برداشت انگور جهت تولید کشمش باشد از 15 شهریور ماه اقدام به بر داشت این محصول می کنند برداشت انگور به وسیله ی نیروی انسانی انجام می گیرد . در باغ های مرغوب و در بهترین شرایط میزان برداشت انگور 50 تن در هکتار می باشد که هر درخت انگور ممکن است تا 200 کیلو گرم انگور بدهد .

الف) عملیات قبل از کاشت :
1- انتخاب محل : با توجه به شرایط اقلیمی استان لازمست باغ انگور دیم در مناطقی احداث گردد که میانگین بارندگی سالانه بیش از 600 میلیمتر و از پراکنش مناسبی برخوردار باشد.
ارتفاع محل : کمتر از 1000 متر بسیار مناسب و بین 1600 - 1000 متر نیز مناسب است.
شیب زمین : دامنه های شمالی با شیب 15-2 درصد بسیار مناسب و شیب 25-15 درصد نیز مناسب است.
شرایط خاک : خاک حاصلخیز با عمق مناسب، عدم شوری خاک ، بافت خاک متوسط مایل به سبک (لوم یا لوم شنی) با زهکش مناسب.
2- آزمایش خاک :تهیه نمونه خاک از عمق 30-0 و 60-30 سانتیمتر و انجام آزمایش خاک قبل از احداث باغ و مصرف کود بر مبنای آزمایش خاک.
3- آب مورد نیاز : تنها در سال اول بمنظور استقرار بوته ها ، 2 الی 3 نوبت آبیاری در تابستان لازم است.
4- آماده سازی زمین : جمع آوری سنگ ها، حذف علف های هرز، ایجاد بانکت در اراضی شیب دار روی خطوط تراز به فاصله تقریبی3 متر، حفرچالههای کاشت به فاصله 2 متر از یکدیگر در داخل بانکت به عمق60 سانتیمتر و اختلاط کود دامی پوسیده وکودهای شیمیایی(بر اساس آزمون خاک) با خاک کنار چاله ها.
5- تهیه قلمه ریشه دار : قلمه ریشه دار و گواهی شده از ارقام مناسب در مرحله خواب تهیه گردد. قلمه دارای ریشه سالم و کافی باشد.قطرقلمه حداقل1 سانتیمتر وطول قلمه حداقل40 سانتیمترباشد.لازمست قلمه های تهیه شده سریعاً کاشت گردند.

ب)مرحله کاشت :
1- زمان کاشت : بهترین زمان غرس قلمه ریشه دار مو، اواخر پاییز پس از یکبار بارندگی مؤثر می باشد.کاشت قلمه ریشه دار در اواخرزمستان یا اوایل بهار نیز امکانپذیر است. بطور کلی هنگام کاشت می بایست خاک از رطوبت مناسبی برخوردار باشد. وقوع بارندگی پس از پایان کاشت می تواند درکاهش تلفات و سبز شدن بوته ها بسیار مؤثر باشد.
2- روش کاشت : ابتدا با قیچی باغبانی ضدعفونی شده ، ریشه های زخمی و پیچ خورده حذف می گردند. درصورت امکان، فرو بردن ریشه ها درسطل حاوی آب (که مقداری خاک و کود به آن اضافه شده) قبل از کاشت توصیه می گردد. قلمه ریشه دار به گونه ای غرس گرددکه ریشه ها بر روی کپه ای از مخلوط خاک و کود دامی داخل چاله قرار گیرند بطوریکه از پیچ خوردن یا توزیع غیریکنواخت ریشه ها جلوگیری شود. سپس بقیه چاله با مخلوط خاک و کود دامی پوسیده پر شود و با پا فشرده گردد تا تماس کامل بین ریشه و خاک برقرار گردد. ایجاد چاله در پای بوته می تواند در تجمیع بارندگی ها و حفظ رطوبت میسر باشد.

ج)مرحله داشت (نگهداری) :
1- هرس پس از کاشت : بهتر است سربرداری قلمه های کاشته شده پس از پایان خطر یخبندانهای بهاره انجام گیرد بطوریکه شاخه های اضافی حذف و تنها دو جوانه سالم بر روی قویترین شاخه باقی بماند.
2- هرس فرم : با توجه به عادت رشد ارقام مهم انگور دیم استان ، هرس فرم بصورت پاچراغی کوتاه انجام گیرد. به عبارتی بوته مو طی سالهای اولیه به گونه ای هرس گردد که فقط یک تنه اصلی داشت باشد و بازوها از ارتفاع نیم متری منشعب شده باشند.
3- هرس باردهی : انجام هرس تعادلی بصورت سبک (فرمول 20+40 برای ارقام رشه و خوشناو) با حفظ فرم بوته و باقی گذاشتن شاخه های جانشین
* انجام هرنوع هرس می بایست بوسیله قیچی ضدعفونی شده با محلول 10% وایتکس انجام گیرد تا از انتقال بیماریهای مهم جلوگیری شود.
*بهترین زمان هرس خشک، اوایل بهار قبل از باز شدن جوانه ها ست. اگر بوته ها زودتر هرس شوند، بیشتر در معرض خطر یخبندان قرار می گیرند.
4- کوددهی : بر اساس آزمون خاک و آزمون برگ ، مصرف کود دامی پوسیده به همراه کودهای شیمیایی بصورت چالکود ، یک ماه قبل از بیدار شدن بوته های انگور انجام گیرد. در صورتیکه آزمایش خاک قبل از احداث باغ انجام شده باشد، برای کنترل وضعیت تغذیه لازم است در مرحله پس از ریزش گل از برگهای روبروی میوه نمونه برگ به همراه دمبرگ تهیه و میزان عناصر ازت ، پتاسیم و فسفر تعیین و بر اساس نتایج آزمون خاک و آزمون برگ توصیه کودی انجام گیرد.
* روش چالکود : حفر 4-2 چاله به عمق 30 سانتیمتر و به فاصله 50-30 سانتیمتر از تنه درخت و یا توزیع کود در فاصله 50-30 سانتیمتری اطراف تنه و مدفون نمودن آن با بیل.
- به منظور افزایش تشکیل میوه انجام محلولپاشی با کودهای اوره، سولفات روی و اسید بوریک با غلظت 15 در هزار(به نسبت مساوی از هر کود) بلافاصله پس از هرس خشک و قبل از باز شدن جوانه ها توصیه می گردد.
5- کنترل آفات و امراض :
- زنجره مو : استفاده از سموم تماسی هنگام تخم ریزی حشره بالغ، هرس و انهدام شاخه های تخم ریزی شده در اواسط تابستان، مصرف سموم فسفره گرانوله هنگام پابیل و پاشیدن سموم پودری مانند لیندین یاسوین روی خاک در قسمت سایه انداز بوته در اواخر بهار و اوایل تابستان.
- زنجرک مو : استفاده از حشره کش های سیستمیک یا سموم فسفره نفوذی در اواسط فصل ( 15 روز قبل از برداشت میوه بصورت غوره)
-کنه نمدی مو: مصرف ترکیبات گوگردی علیه سفیدک این بیماری را نیز کنترل می کند. یا مصرف کنهکش بعد از تشکیل میوه
- خوشه خوار مو: استفاده ازحشره کش های فسفره نفوذی در فصل رشد 3-2 بار بر اساس اطلاعیه حفظ نباتات
- گال باکتریایی مو: استفاده از قلمه های ریشه دار گواهی شده و عاری از بیماری، استفاده از قیچی ضدعفونی شده و جلوگیری از تماس قیچی باغبانی آلوده با بوته های سالم، سوزاندن بوته های آلوده به همراه طوقه و ریشه و ضدعفونی محل استقرار بوته با آب آهک.حفاظت تنه و شاخه ها در برابر سرمای شدید زمستان.
- سفیدک پودری: ایجاد تهویه با انجام هرس مناسب و مصرف کالکسین یا استفاده از سموم حفاظتی یا گوگرد 2 بار پس از تشکیل میوه به فاصله 15 روز (مصرف سموم گوگردی در دمای بیش از 30 درجه انجام نگیرد).
- بیماریهای ویروسی: استفاده از قلمه ریشه دار گواهی شده و سالم، انهدام بوته های آلوده، کنترل ناقلین و کنترل علفهای هرز .
- آفتابسوختگی : هرس مناسب، تقویت بوته ها ، ایجاد چاله اطراف تنه جهت افزایش ذخیره رطوبت.
- کنترل علف های هرز : پابیل بموقع تاکستان ، استفاده از علف کش های قبل از رویش علف هرز، استفاده از علف کش های عمومی بصورت هدایت شده بین ردیف .
د) مرحله برداشت :
- زمان برداشت : بهترین زمان برداشت انگور هنگامی است که دم خوشه ها شروع به خشبی شدن کند.
- روش برداشت : خوشه ها بوسیله قیچی باغبانی یا چاقوی تیز به گونه ای برداشت شوند که هیچ نوع فشار یا آسیب مکانیکی به حبه ها وارد نشود. هنگام بسته بندی حبه های فاسد و خوشه های آسیب دیده جدا گردند.
تهیه زمین و بستر سازی:
در این زمینه، بایستی همزمان دو کار متفاوت انجام گیرد:
1.   سطح زمین را بصورتی شیب بندی کرد که برای هر درختچه مو  یک حوزه آبگیر ایجاد شود، بطوریکه این حوزه آبگیر در فاصله بین دو بوته مجاور تقسیم شده باشد، با این کارآبهای ناشی از بارندگی های فصلی را به سمت هربوته هدایت نموده و بدین ترتیب استفاده بهینه از نزولات جوی بعمل می آید.
2.   در حوزه نفوذ ( اطراف تنه ) می بایست نفوذپذیری را افزایش و روان آبی را کاهش داد به این منظور، باید این منطقه را شخم زد از مالچ و از مواد جاذب الرطوبه، کود دامی و مواد آلی نیز در این منطقه استفاده کرد.
چاله کنی:
می بایست از اواخر مرداد تا اوایل شهریور ماه چاله های کاشت حفر شوند. ابعاد گودال 100×100 سانتی متر با ارتفاع 120 سانتی متر انتخاب می شود، البته در خاکهای حاصلخیزتر می توان ابعاد چاله ها را کمتر از میزان فوق الذکر در نظر گرفت. جهت پرکردن چاله های کاشت، علاوه بر خاک سطحی می توان از کود دامی ، پوشال برنج، سوپرجاذبها و یا مواد دیگری که نفوذپذیری خاک را افزایش می دهند استفاده کرد. معمولاً تا حدود 20 سانتی متر از ته چاله را با مخلوط کودهای دامی، فسفاته و پتاسه پر نموده و سپس بر روی آنها 30-20 سانتی متر خاک سطحی ( ترجیحاً خاک سبک ) ریخته و سپس قلمه انگور را که در حال گذراندن دوران خواب است داخل گودال می کاریم سطح چاله بایستی پایین تر از سطوح خاک اطراف بوده بصورتیکه با یک شیب ملایم آب اطراف را به چاله ها هدایت نماید، پس از سبز شدن قلمه، توصیه می شود از مالچ پلاستیکی روی سطح چاله استفاده کرده و آن را با لایه نازکی از خاک بپوشانند، این کار به منظور کاهش میزان تبخیر و تعرق، انجام می شود.
کاشت قلمه:
اگر در منطقه مورد کاشت، زمستان با یخبندان شدید توام باشد بایستی در اواخر زمستان اقدام به کشت قلمه نمود، لیکن اگر زمستان ملایم باشد می توان قلمه را در اواسط پاییز در محل اصلی کاشت در این حالت، آب حاصل از بارش باران و برف، باعث استقرار اولیه قلمه می شود. قلمه به طول یک متر خواهد بود که بصورت مورب در چاله قرار می گیرد(بهتر ایت از قلمه پاشنه دار استفاده شود).
فواصل کاشت انگور دیم به میزان بارندگی بستگی دارد و از 4*5متر در منطقه با بارندگی بیش از 500 میلیمتر تا 7*7 متر در مناطق با بارندگی 200 میلیمتر متغیر است. ( در مناطق با بارندگی 300-200 میلیمتر فواصل کاشت 6*6 متر است ).
در بسیاری از موارد کاشت نهال نتیجه بهتری از قلمه بدنبال خواهد داشت بخصوص اینکه دارای تلفات کمتری خواهد بود.
- تامین نهال:
نهال مورد استفاده از ارقام مرغوب تجاری ، اصیل ، سالم و با کیفیت انتخاب شود که تحت نظارت کمیته فنی نهال استان تولید ودارای گواهی بهداشتی از مدیریت حفظ نباتات و مورد تایید موسسه تحقیقات ثبت وگواهی بذر و نهال باشد، از نهال انگور سالم و مناسب برای تازه خوری که دارای حبه درشت، بازار پسند، بیدانه و خاصیت حمل و نقل بالا باشد استفاده شود.
استاندارد  نهال انگور:
ارتفاع نهال حداقل 30 سانتیمتر و قطر آن یک سانتیمتر سن نهال از زمان کاشت قلمه حداکثر 2 سال باشد.
- پوشش و قیم گذاری نهال:
نهال هایی که واکاری می شوند می بایست از قیم برای هدایت رشد و حفاظت نهال در برابر باد استفاده گردد، پوشانیدن نهالها با شاخ و برگ درختان برای حفاظت آنها در برابر سرمازدگی زمستانه امری بسیار مهم می باشد.
- انجام هرس فرم دهی:
پس از اینکه نهالهای انگور جدید کشت شدند سر نهال در 50 سانتی متری از سطح خاک قطع می شود. در طول اولین فصل رشد، جوانه برداری بهاره یا تابستانه که رشد درخت در فصل اول را هدایت می کند می تواند نخستین هرس دوره خواب را تسهیل نماید اما این عمل ضروری نیست. قطع شاخه های متقاطع، پاجوش و نرکها می تواند موثر باشد. به عنوان یک قاعده تا آنجا که ممکن است باید سطح برگ را بیشتر کرد تا رشد درخت به حداکثر برسد.
هرس انگور پس از اولین فصل رشد در تعیین شکل نهائی و عملکرد آن سرنوشت ساز است. حذف شاخه های غیراصلی غالباً نخستین هرس دوره خواب نامیده میشود.
 در کاشت دیم بایستی طوری هرس کنیم که اولاً رشد رویشی بیش از حد نشود و ثانیاً نور زیاد به درون تاج نرسد. معمولاً هرس شدید زمستانه منجر به رشد رویشی زیاد از حد در تابستان خواهد شد که در کشت دیم، نامطلوب می باشد. اگر چه انجام هرس زمستانه در انگور ضروری است در کشت دیم حتی الامکان از بریدن شاخه های اضافی اجتناب می شود.
- نگهداری باغ قبل از شروع باردهی:
این عملیات شامل مواردی نظیر شخم سالیانه بین ردیفها ، تهیه ، حمل  و پخش کودهای دامی وشیمیایی، مبارزه با  آفات، بیماریها و علفهای هرز، هرس و... می باشد.
 اجرای سیستم روسیمی
انتخاب نوع سیستم روسیمی یا کوردون به شرایط آب و هوای هر منطقه بستگی دارد . سیم مورد استفاده می بایست گالوانیزه از نوع مرغوب باشد و از نظر استحکام و مقاومت توان تحمل بار اضافه شده را داشته باشد. در صورتی که از آهن آلات برای پایه های استفاده شود زدن ضد زنگ برای پیشگیری از خورده شدن آهن ضروری است و اگر از پایه های بتنی استفاده شود عیار بتن مورد استفاده باید طوری باشد که بتواند مقاومت کافی را ایجاد کرده و در برابر یخبندانهای زمستانه دوام کافی را داشته باشد. ( عیار سیمان 250 باشد ) همچنین استفاده از میلگرد مناسب در درون بتن پایه ها الزامی است. ( رعایت کلیه اصول مربوط به استحکام بتن از جمله دانه بندی و نوع شن و ماسه و استفاده از ویبره و ... ضروری است ). فواصل پایه ها از یکدیگر حداکثر 6 متر و از مهار بتنی یا مهارکششی برای ثابت نگهداشتن ستونهای ابتدا و انتهای خط استفاده شود.
پایه ها می بایست طوری در خاک قرار گیرند و مهار شوند که در اثر بار حاصل از شاخ و برگ و میوه های باغ و همچنین سرعت و قدرت باد منطقه دچار خمش یا جابجایی نشوند.
-نیاز آبی:؛
نیاز آبی انگور بر حسب منطقه و رقم 7-5 هزار متر مکعب برای هر هکتار در سال می باشد. در آبیاری قطره ای نیاز آبی حدود 5-4 هزار متر مکعب برای هر هکتار در سال می
 تغذیه:
در زمان کاشت قلمه 150 گرم کودفسفاته و 150 گرم کود پتاسه بهمراه کود دامی پوسیده در چاله کاشت قرار می گیرد. میزان کود دامی مورد نیاز 10 تن در هکتار در زمان کاشت و سپس هر دوسال یکبار20 تن در هکتار می باشد. البته به منظور تولید میوه مطلوب و اقتصادی، تغذیه تکمیلی باغ دیم ضروری می باشد که بهتر است با استفاده از نتایج آزمون برگ و خاک انجام شود. ضمناً توصیه می شودکه کود نیتراته و پتاسه را بصورت سرک و سالانه در اوایل بهار و در صورت امکان بهمراه آبیاری تکمیلی، در اختیار گیاه قرار دهند.
- مراقبت و نگهداری:

 در سالهای خشک و کم باران و در موارد حاد، معمولاً یک یا چند نوبت آبیاری تکمیلی انجام می دهند و همچنین به منظور جلوگیری از آفتاب سوختگی تنه از چسب چوب سفید یا رنگ پلاستیک سفید برای پوشش تنه استفاده می شود. ضمناً در سالهای کم آب بایستی مبارزه با علفهای هرز و کنه ها با جدیت و در چند نوبت انجام شود.
 
-عملیات ذخیره و حفظ رطوبت:
  به منظور افزایش ظرفیت نگهداری آب خاک در منطقه ریشه از مواد جاذب الرطوبه مثل خاک برگ، پوکه های معدنی، کود دامی، مالچ و سوپرجاذبها استفاده می شود که بویژه سوپرجاذبها قادرند تا چندین برابر وزن خود آب جذب کرده و ضمن بهبود نفوذپذیری خاک، در جذب و نگهداری رطوبت و در اختیار گذاشتن آن برای گیاه در مواقع مورد لزوم موثر باشند. بطور کلی در کاشت دیم بایستی طوری عمل کرد تا از یک بارندگی مختصر، حداکثر بهره برداری بعمل آید و آب در نواحی بین درختان جاری شده ( نفوذ نکند ) و به سمت منطقه ریشه (حوزه نفوذ) هدایت شود، این کار به روشهای مختلفی صورت می پذیرد که از جمله می توان به:
نوارهای کنتوری، تراسهای کنتوری، تراسهای ابرویی، انواع بانکتهای هلالی، مثلثی و قایقی شکل، ریز حوضه مربعی، کرت بندی و نیم بندهای دایره ای اشاره نمود.

***********************

لطفا جهت اطلاع از قیمت این مجموعه روی لینک خرید کلیک کنید

35000 تومان

خرید پستی